Kerncentrales produceren op een alternatieve manier elektriciteit door middel van energie die vrijkomt bij kernsplijting.
Wat zijn kerncentrales?
Kerncentrales zijn elektriciteitscentrales waarbij de energie wordt gebruikt die door kernsplijting vrijkomt. De stof die men gebruikt voor splijting is uranium. Vaak gaat het hier om een specifieke isotoop uranium-235 waarvan maar een klein percentage in natuurlijk uranium voorkomt. Het verhogen van dit percentage heet verrijking. Daarnaast gebruikt men in kerncentrales ook uranium-238, plutonium en thorium. Splijting vindt plaats in de kernreactor. Door de veroorzaakte kernreactie ontstaat warmte die net als in conventionele elektriciteitscentrales resulteert in stoom. De stoom zet vervolgens de turbine in beweging waarmee uiteindelijk elektriciteit wordt gegenereerd. Kerncentrales hebben net als elektriciteitscentrales koeling nodig al is de hoeveelheid water groter omdat ook de kernreactor gekoeld moet worden.
Waarom controversieel?
Kernenergie wordt vaak beschouwd als een alternatieve energiebron die kan helpen fossiele brandstoffen te vervangen. Toch bestaat al tientallen jaren controverse over het gebruik van kernenergie. Dit is te wijten aan twee problemen. Kerncentrales produceren allereerst radioactief afval. Wanneer het uranium aan kracht verliest, is het nog steeds radioactief en schadelijk voor levende wezens.
Deze radioactiviteit zal over een periode van duizenden jaren langzaam afnemen. Het radioactieve afval moet veilig worden opgeborgen in een behuizing die niet lekt, bij voorkeur diep onder de grond. Ondanks extreem hoge veiligheidsnormen kan er door omstandigheden radioactieve straling vrijkomen. Dit heeft rampzalige gevolgen en een gebied rond de centrale kan voor eeuwen onleefbaar blijven. Tot nu toe hebben er drie belangrijke ongelukken plaatsgevonden. Three Mile Island (Verenigde Staten, 1979), Tsjernobyl (Sovjet-Unie, 1986) en Fukushima (Japan, 2011). De kernramp van Tsjernobyl was de ergste in zijn soort. Hierna werden in een groot aantal landen voorbereidingen voor nieuw te openen kerncentrales stopgezet.
Nederlandse kerncentrales
In Nederland staan twee kerncentrales: in Borselle (Zeeland) en Dodewaard (Gelderland). De centrale in Dodewaard is in 1997 buiten gebruik gesteld en zal in 2045 definitief worden ontmanteld. De kerncentrale van Borselle zal uiterlijk 2033 sluiten. Energiebedrijven zijn geïnteresseerd in een tweede kerncentrale in Borselle maar door de economische crisis en ramp bij Fukushima zijn deze plannen voorlopig uitgesteld. Daarnaast zijn er twee nucleaire installaties die gebruikt worden voor onderzoek in plaats van elektriciteitsopwekking. De zogenaamde hoger onderwijs reactor in Delft is eigendom van TU Delft. In Petten (Noord-Holland) staan twee kernreactoren, waarvan een sinds 2010 non-actief is. De actieve reactor wordt gebruikt voor onderzoek naar medisch gebruik en productie van radioactieve isotopen. Deze worden in ziekenhuizen ingezet bij radiotherapie.